Opstellen Boedelbeschrijving

Opstellen boedelbeschrijving is het maken van een overzicht van de schulden en bezittingen van een overledene (erflater), dat is algemeen bekend. Maar ook bij bewindvoering wordt er boedelbeschrijving opgesteld van de schulden, bezittingen en de geschatte maandelijkse inkomsten en uitgaven van de onder bewind gestelde persoon. Wie stelt de boedelbeschrijving op? Wat staat er in de boedelbeschrijving? Wat staat er niet in de boedelbeschrijving? Worden boedelbeschrijvingen ergens geregistreerd?

Boedelbeschrijving bij bewindvoering en erfenis
Boedelbeschrijvingen komen voor bij:
* bewindvoering.
* het overlijden van iemand (erfenis)

Wat is boedelbeschrijving niet?
Een boedelbeschrijving is GEEN inboedelbeschrijving. Niet alles wat er in een huis staat, of stond, wordt in een boedelbeschrijving opgenomen. Wat er wel in de boedelbeschrijving wordt opgenomen is bijzondere inboedel zoals bijvoorbeeld kunst, antiek of waardevolle verzameling(en) zoals munten of oude postzegels. Dit soort zaken dient specifiek te worden omschreven (incl. de geschatte waarde) in boedelbeschrijvingen.

Boedelbeschrijving bij bewindvoering

Waarom boedelbeschrijving bij bewindvoering?
Een bewindvoerder beheert alle, of een deel van de, geldzaken, zoals spaargeld of een woning, voor iemand die dit zelf niet meer kan (de onder bewind gestelde persoon of betrokkene).

Door wie en hoe wordt de boedelbeschrijving bewindvoering opgesteld?
Zodra een bewindvoerder door de rechtbank is aangesteld is één van de verplichtingen van een bewindvoerder om een boedelbeschrijving op te stellen. De boedelbeschrijving bewindvoering dient binnen 4 maanden na benoeming tot bewindvoerder (of curator) bij de rechtbank te worden ingediend. De onder bewind gestelde heeft recht op inzage/akkoordering voordat de boedelbeschrijving wordt ingediend.

Boedelbeschrijving bewindvoering is een overzicht van:
* het bezit van de onder bewind gestelde persoon (betrokkene);
* de schulden van betrokkene, als deze er zijn;
* een schatting van het maandelijkse inkomsten en uitgaven van betrokkene.

Dit is het zogenaamde 0-punt en de bewindvoerder zorgt voor de geldzaken en de administratie voor betrokkene.

Hoe stel je een boedelbeschrijving bewindvoering op?
Het is handig om alle belangrijke financiële zaken duidelijk op een rijtje te hebben, dat maakt het opstellen van de boedelbeschrijving overzichtelijker en gemakkelijker. Misschien heb je documenten nodig van financiële instanties, over de woning en spaargeld, of gegevens over inkomsten die je via een werkgever of uitkeringsinstantie kunt opvragen, of de schulden van betrokkene bij een online shop of familielid?

Checklist boedelbeschrijving

De rechtbank heeft een handige checklist samengesteld waarbij je kunt uitzoeken welke gegevens en stukken je nodig hebt om een correct boedelbeschrijving te maken.
Check welke zaken van toepassing zijn op de situatie van betrokkene, zoek uit waar je de gegevens kunt vinden of opvragen en zodra je alle gegevens hebt verzameld kun je aan de slag gaan met het opstellen van de boedelbeschrijving van betrokkene.

Ga na of er sprake is van:

Inkomsten
Wat zijn alle inkomsten van betrokkene per maand? Verzamel de gegevens via werkgever of andere instanties (UWV, SVB, pensioenfonds?).

Vergeet niet de ‘overige inkomsten’, als deze er zijn, en geef uitleg (bijvoorbeeld wanneer er sprake is een schenking).

Waardevolle roerende goederen
Bezit betrokkene waardevolle roerende goederen? Denk hierbij aan een waardevolle muntenverzameling, antieke meubels of kunst. Stel de waarde ervan vast en/of laat het taxeren als je zelf de waarde niet kunt inschatten.

Uitgaven
Welke uitgaven heeft betrokkene per maand.

Een toelichting over de samenstelling bepaalde bedragen is verplicht. Onder andere wanneer er sprake is van:
– een beloning voor de curator/bewindvoerder;
– juridische kosten;
– ‘overige uitgaven’;
– Persoonsgebonden Budget (PGB): een kopie van de beschikking (brief over de beslissing) met daarin de goedkeuring, de hoogte van het persoonsgebonden budget (pgb) en het rekeningnummer waarop de betrokkene de PGB ontvangt is vereist.

Bank- en spaarrekeningen
Zorg voor kopieën van afschriften van iedere bank- en spaarrekening of een kopie van het fiscaal jaaroverzicht met daarop de saldi op de startdatum van het bewind (of de curatele).

Aandelen en obligaties
Zorg voor kopieën van afschriften van iedere beleggingsrekening of een kopie van het fiscaal jaaroverzicht met daarop de saldi op de startdatum van het bewind (of de curatele) en het beleggingsprofiel.

Verzekeringen met fiscale waarde
Zorg voor kopieën van afschriften van iedere verzekering met fiscale waarde (bijvoorbeeld een lijfrenteverzekering) of een kopie van het fiscaal jaaroverzicht met daarop daarop de saldi de startdatum van het bewind (of de curatele).

Onroerende goederen
Als betrokkene een woning bezit dien je een kopie van de (meest recente) WOZ-beschikking van de gemeente en de laatste stand van de hypotheek bij te voegen.

Vorderingen
Als betrokkene geld heeft uitgeleend aan anderen dan dien je een overzicht met de namen van mensen die nog geld aan de betrokkene moeten betalen toe te voegen incl. de bedragen (de vorderingen).

Schulden
Als betrokkene schulden heeft uitstaan bij een winkel, vrienden, financiële instanties, dan dien je een overzicht te geven van de schulden inclusief, per schuld:
– de naam van iedere schuldeiser (de persoon die of het bedrijf dat nog op geld van betrokkene wacht)
– het bedrag van de schuld
– de begin- en einddatum van de schuld
– het afgeloste bedrag
– de betaalde rente

Bij schuldsaneringen, indien van toepassing:
– vermeld je de aanmeld- en akkoorddatum van de Minnelijke schuldsanering natuurlijke personen (Msnp).
– vermeld je de datum van toelating tot de Wet schuldsanering natuurlijke personen (Wsnp).

Onverdeelde nalatenschap
Als er sprake is van een nog niet verdeelde nalatenschap, noteer je de naam van de overledene, de datum van overlijden en de familierelatie van overledene tot betrokkene. Voeg ook alle documenten over de erfenis bij, zoals het testament, de boedelbeschrijving erfenis, verklaring van erfrecht en eventueel de akte van verdeling.

Waar wordt de boedelbeschrijving bewindvoering ingediend?
De boedelbeschrijving dient dus binnen 4 maanden na benoeming van de bewindvoerder bij de rechtbank te worden ingediend. Als bewindvoerder ben jij daar verantwoordelijk voor. Je kunt de boedelbeschrijving via MijnBewind indienen. Als je daar als bewindvoerder nog geen toegang toe hebt, dan dien je het formulier boedelbeschrijving van de rechtbank te gebruiken. Je kunt dit formulier digitaal, op je eigen computer, of handmatig invullen en indienen bij de daarvoor bevoegde rechtbank. De rechtbank zal jaarlijks checken of het bewind goed wordt uitgevoerd via de rekening en verantwoording.

Voorbeeld boedelbeschrijving bewindvoering
In de toekomst zullen we een formulier als voorbeeld van boedelbeschrijving bewindvoering creëren welke je kunt gebruiken voor het opstellen van de boedelbeschrijving.

Boedelbeschrijving erfenis

Waarom boedelbeschrijving bij overlijden?
Wanneer een dierbare overlijdt moeten er veel verschillende zaken geregeld worden. Vaak voelt vooral het financiële deel overweldigend en toch is het van belang dat er zo snel mogelijk duidelijkheid wordt gecreëerd. De boedelbeschrijving geldt voor iedere nalatenschap, of de erflater nu alleen of gehuwd was. Wanneer er een executeur is benoemd, dan zal deze persoon de boedelbeschrijving van de erfenis moeten opstellen. In andere gevallen zal er een notaris aan te pas komen.

Wat staat er in de boedelbeschrijving bij een erfenis?
Veel mensen denken dat een boedelbeschrijving een overzicht van de inboedel is, of dat er enkel bij beneficiaire (zuivere) aanvaarding een boedelbeschrijving nodig is. Dit is niet correct. Een boedelbeschrijving is een overzicht van álle bezittingen en schulden op de datum van overlijden van de erflater. En indien de erflater geen testament heeft gemaakt, dan is de verdeling zoals de wet het voorschrijft. Het saldo van bezittingen minus schulden is “de erfenis”.

Voorbeeld opstellen boedelbeschrijving nalatenschap

In de boedelbeschrijving staan zowel de bezittingen als de schulden:

Denk bij bezittingen van de overledene bijvoorbeeld aan:
– onroerende zaken zoals: een woning, een vakantiewoning, bedrijfspanden, grond en andere onroerend goederen;
– roerende zaken (verzamelposten) zoals inboedel, sieraden, auto’s, een caravan, kunst, antiek of andere zaken van waarde;
– bankrekeningen: maak een overzicht met daarin alle bankerekening met de saldi op de datum van overlijden);
– effecten: zoals aandelen en beleggingen, waarbij voor beursgenoteerde aandelen de beurskoers van de dag voorafgaand aan het overlijden van belang is;
– contant geld;
– vorderingen; maak een overzicht van het geld wat de overledene tegoed heeft van anderen op de dag van overlijden;
– restituties: denk hierbij aan teruggave van bijvoorbeeld de belastingdienst;
– eventuele nalatenschappen waarin de overledene erfgenaam is geworden, maar die nog niet zijn uitbetaald/verdeeld;
– buitenlands vermogen (bankrekeningen in het buitenland, woning in het buitenland).

Denk bij schulden van de overledene bijvoorbeeld aan:
– belastingschulden;
– hypotheekschulden:
– een rekening courant van een onderneming;
– rekening courant bij een bank;
– andere schulden (let op! IBG studie schulden vervallen door overlijden);
– uitvaartkosten (denk aan: uitvaartonderneming, gemeente, grafsteen, rouwkaarten en bedankjes);
– onroerend goed in het buitenland;
– schulden in het buitenland.

Andere zaken
Eventuele andere bezittingen en schulden die je tegenkomt in de administratie van de overledene, of waarvan je weet dat ze er zijn.

Let op: de waarde van alle zaken is de waarde op de dag van overlijden!

Erfenis aanvaarden?

De wet geeft aan dat je een nalatenschap zuiver kunt aanvaarden, beneficiair (onder voorrecht van boedelbeschrijving) of je kunt een nalatenschap verwerpen.

Zuivere aanvaarding van erfenis
Bij zuivere aanvaarding van een nalatenschap, erf je alle bezittingen en schulden, samen met eventuele andere erfgenamen. Alle erfgenamen zijn gezamelijk verantwoordelijk voor de afwikkeling van de nalatenschap. Wanneer je een erfenis zuiver aanvaardt, dan doe je dat zonder enig voorbehoud en het gevolg hiervan kan zijn dat je er een tekort is. Dat de schulden hoger zijn dan de bezittingen. Daar ben/zijn jij/jullie nu verantwoordelijk voor.

Beneficiaire aanvaarding of ‘onder voorrecht van boedelbeschrijving’
De wet mixt de termen “aanvaarding onder voorrecht van boedelbeschrijving” en “beneficiair aanvaarden” door elkaar. Beiden termen betekenen hetzelfde, maar beneficiaire aanvaarding wordt het vaakst gebruikt.

Een erfenis beneficiair aanvaarden is een veilige manier om een nalatenschap te aanvaarden. Zeker wanneer je niet zeker weet of de overledene schulden had. Beneficiare aanvaarding betekent in feite dat de erfgenamen NIET opdraaien voor de schulden in de nalatenschap. Je bent wel erfgenaam, maar je hoeft de schulden niet uit je eigen vermogen te betalen.

Hoe werkt beneficiaire aanvaarding en boedelbeschrijving?
Beneficiaire aanvaarding van een erfenis loopt via de rechtbank. Dit kun je zelf regelen of je kunt een notaris of erfrechtspecialist inschakelen. Eén van verplichtingen van beneficiaire aanvaarding is dat er een beschrijving van de nalatenschap/een boedelbeschrijving dient te worden opgemaakt en ingediend bij de rechtbank.

Vervolgens heb je enige bedenktijd om te bedenken of je de erfenis zuiver of beperkt aanvaardt. Je kunt de erfenis echter niet meer verwerpen. In het slechtste geval ontvang je niets, maar je loopt niet het risico van onverwachte schulden.

Erfenis verwerpen
Als je een nalatenschap verwerpt (afstand doet van de erfenis) dan ontvang je niets uit de nalatenschap, ook geen persoonlijke spullen, maar aan de andere kant kun ook niet aansprakelijk worden gesteld voor eventuele schulden. Wanneer je afstand hebt gedaan van een nalatenschap, dan mag je je niet meer bemoeien bij de afhandeling ervan. Je bent met terugwerkende kracht, tot de dag van het overlijden, officieel geen erfgenaam meer.

Je een nalatenschap zelf, of met de hulp van een notaris of erfrechtspecialist, bij de rechtbank verwerpen.

Is een boedelbeschrijving bij een nalatenschap verplicht?
Een boedelbeschrijving opstellen is verplicht indien:

1. één van de erfgenamen de nalatenschap beneficiair (onder het voorrecht van boedelbeschrijving) aanvaard. Deze regel is niet van toepassing wanneer de wettelijke verdeling van toepassing is en één van de kinderen de nalatenschap beneficiair aanvaardt.

2. één van de erfgenamen het vrije beheer over zijn vermogen mist (denk hierbij aan minderjarigen, faillissement, schuldsanering, ondercuratelestelling of wanneer het vermogen onder bewind is gesteld).

In beide situaties dient de boedelbeschrijving in een notariële akte te worden vastgelegd.

Wat zijn de kosten boedelbeschrijving nalatenschap?
Je kunt dus zelf (onderhands) een boedelbeschrijving opstellen, of met de hulp van een notaris (notariële akte). Je hoeft dus niet perse kosten te maken om een boedelbeschrijving op te laten maken, want het is niet verplicht om een notaris in te schakelen. Als je toch een notariële boedelbeschrijving wilt laten opmaken, of in beide bovenstaande situaties, dan zijn daar uiteraard kosten aan verbonden.

Boedelregister
Nadat de boedelbeschrijving van een nalatenschap is opgesteld, dient deze ter inzage bij de griffie van de rechtbank te worden neergelegd. Het doel hiervan is dat anderen, derde belanghebbenden (schuldeisers) en/of erfgenamen de boedelbeschrijving kunnen inzien.

In het boedelregister worden de rechtsfeiten geregistreerd zoals bijvoorbeeld:
* verklaringen van erfgenamen die de erfenis hebben aanvaard of verworpen;
* gegevens van de notaris die bij de afwikkeling van de erfenis betrokken is;
* gegevens van de vereffenaar (een persoon die door de rechter is benoemd om de nalatenschap af te wikkelen, oftewel te vereffenen)

Hoe werkt het boedelregister?
Het boedelregister is openbaar en iedere rechtbank heeft een eigen boedelregister. Je kunt het boedelregister gratis inzien of er een uittreksel uit opvragen. De laatste woonplaats van de overledene is bepalend. De rechtsfeiten van een boedelbeschrijving worden opgenomen in het boedelregister van de rechtbank waar de woonplaats onder valt. Hoe het boedelregister ingekeken kan worden en een uittreksel opgevraagd kan worden is per rechtbank verschilllend.

Opstellen boedelbeschrijving nalatenschap en belastingen

Een goede boedelbeschrijving is van belang voor de aangifte erfbelasting. In de belastingwetgeving zijn er een aantal regelingen die betrekking hebben op een erfenis. Denk hierbij aan successierechten en de waardebepaling vruchtgebruik eigen woning na overlijden, of de vrijstellingen van erfbelasting en successierechten voor een belastingvrije erfenis.